Pojęcie prawa gospodarczego - definicja, omówienie
Prawo gospodarcze stanowi zbiór podstawowych aktów prawnych, które regulują stosunki gospodarcze, zarówno w zakresie relacji między państwem a przedsiębiorstwami oraz pomiędzy poszczególnymi podmiotami gospodarczymi. Prawo gospodarcze bezpośrednio reguluje zakres działalności państwa w sferze gospodarczej, określa granice interwencji państwowej wobec poszczególnych podmiotów. W zakresie prawa nie funkcjonuje odrębny kodeks, którego zapisy odnosiłyby się do życia gospodarczego- jest to raczej zbiór poszczególnych ustaw, które ujmują zasady funkcjonowania gospodarki.
Ze względów czysto pragmatycznych wyróżniono dwie
gałęzie prawa gospodarczego, na podstawie charakteru podmiotu, którego dotyczą
przepisy:
- Prywatne prawo
gospodarcze
- Publiczne prawo
gospodarcze
Przepisy obejmujące
prywatne prawo gospodarcze zajmują się regulacją wzajemnych stosunków pomiędzy
podmiotami gospodarczymi oraz obejmują kontrolą relacje pomiędzy
przedsiębiorstwem, oraz konsumentem. Przepisy gospodarcze definiują rodzaje
spółek oraz zasady ich funkcjonowania. Ponadto, w gestii prawa gospodarczego
leży określenie oraz kontrola nad czynnościami handlowymi, w tym status oraz
funkcjonowanie obiegu papierów wartościowych.
Oprócz kwestii stricte handlowych, przepisy prawa gospodarczego prywatnego precyzyjnie określają zasady ogłaszania upadłości oraz skutki, jakie niesie za sobą to działanie.
Pojęcie prywatnego prawa gospodarczego jest w wielu kwestiach tożsame z "prawem handlowym", jednakowoż nie można używać tych dwóch określeń jako synonimów, ze względu na fakt, iż prywatne prawo gospodarcze sięga o wiele dalej, obejmując dodatkowo inne dziedziny działalności gospodarczej, które nie są w sposób bezpośredni związane z wymianą handlową- np. papiery wartościowe.
O
Działalności Gospodarczej możemy mówić w sytuacjach, gdy przedmiot
(przedsiębiorstwo) świadczy określone usługi, które są realizowane w sposób
ciągły, profesjonalny oraz w pełni zarobkowy. Prywatne prawo gospodarcze
definiuje ustrój poszczególnych form przedsiębiorstw( spółka komandytowa, z
ograniczoną odpowiedzialność etc.) oraz podaje warunki, które są konieczne do
spełnienia, aby móc założyć określony typ działalności.
Prawo gospodarcze
publiczne obejmuje swoimi regulacjami wszelkie stosunki, które zachodzą
pomiędzy państwem, a przedsiębiorcami. W najogólniejszym skrócie, jest to
całkowity zbiór przepisów, które regulują działalność gospodarczą i określają
miejsca, do których to sięgają rządowe "macki". Określenie roli
państwa w gospodarce jest podstawowym zadaniem przepisów tworzących prawo
publiczne- w tym miejscu zachodzi definiowanie kierunku rozwoju gospodarczego
danego państwa.
W zależności od charakteru prawa gospodarczego publicznego
można określić czy dane państwo realizuje gospodarkę według koncepcji wolnego
rynku, czy raczej decyduje się na stworzenie systemu, w którym interwencje
państwa będą powszechnie stosowaną praktyką, a zasady rynkowe przyjmą rolę
drugorzędną. Zapisy prawa gospodarczego publicznego stanowią ożywiony obiekt
dyskusji rozlicznych debat politycznych oraz sporów ideologicznych, które
rozgrywają się pomiędzy zwolennikami wolnego rynku, a gospodarki według modelu
Maynarda Keyensa.
Prawo gospodarcze
pierwotnie wywodzi się z prawodawstwa sowieckiego, gdzie funkcjonowało w sposób
całkowicie odrębny od zapisów Kodeksu Cywilnego oraz Kodeksu Karnego. Wraz z
dekomunizacją prawo gospodarcze publiczne utraciło na znaczeniu, a relacje
pomiędzy przedsiębiorcami a państwem znalazły swoje umocowanie w Konstytucji
oraz poszczególnych ustawach, które to na fali deregulacji uległy znaczącemu
zliberalizowaniu..