Prawo gospodarcze publiczne
Publiczne prawo gospodarcze stanowi podstawowy trzon funkcjonowania gospodarki w danym państwie. Na podstawie zapisów publicznego prawa gospodarczego określana jest rola, jaką pełni państwo w życiu gospodarczym oraz jakie działania o charakterze interwencyjnym może podejmować rząd państwa, w celu osiągnięcia określonych sytuacji gospodarczej. Rozdzielenie państwa oraz gospodarki jest szczególnie trudne, gdy państwo posiada kontrolę nad przepływem informacji, ustala określoną politykę fiskalną, a jego przedstawiciele podejmują się kontroli porządku publicznego oraz egzekwują postępowanie danych podmiotów w granicach prawa.
Państwo stanowi niejako trzon życia publicznego, w tym gospodarczego w danym państwie. Z racji roli oraz środków prawnych, które gwarantuje Konstytucja, państwo posiada nadrzędną pozycję wobec obywateli oraz przedsiębiorstw. Przepisy prawa gospodarczego dokładnie definiują, jak daleko sięga władza państwa w dziedzinie gospodarki oraz gdzie znajdują się granice interwencji, która może być podjęta przez rząd oraz inne elementy aparatu państwa.
W tym miejscu klaryfikacji ulega rola państwa w gospodarce- a więc to, czy państwo ma odgrywać rolę „nocnego stróża”, którego podstawowym zadaniem jest ochrona własności obywateli oraz ściganie przestępstw dla zapewnienia nieskrępowanego funkcjonowania gospodarki rynkowej lub raczej czynny udział państwa na rynku, korzystającego ze swoich prerogatyw oraz mocy wpływania w sposób bezpośredni na zasady prowadzenia wymiany handlowej, oraz funkcjonowania przedsiębiorstw.
W obrębie zapisów
publicznego prawa gospodarczego znajdują się też określone przepisy, w ramach
których definiowane są mechanizmy interwencji państwowej w gospodarce oraz
narzędzia i tryb wprowadzania poszczególnych regulacji. Prawo gospodarcze
określa zasady podejmowania działalności gospodarczej przez obywateli oraz
formę prawną przedsiębiorstwa- za czym idą określone prawa oraz obowiązki. W
ramach przepisów gospodarczych państwo posiada narzędzia kontroli, wśród
których wyróżnić można prawo do przyznawania koncesji, a więc zezwolenia na
prowadzenie określonego typu działalności gospodarczej, co wiąże się z
produkcją lub sprzedażą pewnych produktów oraz świadczeniem usług, które objęte
są ograniczoną dostępnością z określonych przyczyn.
Przepisy publicznego prawa
gospodarczego odgrywają też bardzo istotną rolę w funkcjonowaniu podmiotów
zagranicznych na rynku krajowym. Państwo tworzy określone warunki dla
funkcjonowania firm zagranicznych oraz definiuje granice ekspansji tych
podmiotów, co często umotywowane jest względami bezpieczeństwa energetycznego
oraz innych dziedzin strategicznych dla bezpieczeństwa państwa, oraz obywateli.
Publiczne prawo
gospodarcze określa też tryb prowadzenia działalności przez Skarb Państwa oraz
jednostki samorządu terytorialnego, tak aby tego typu podmioty funkcjonowały na
rynku na zasadach równorzędnych, a nie z pozycji monopolistów.
W ramach publicznego
prawa gospodarczego znajdują się też inne dziedziny, które regulują stosunki
gospodarcze pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorcami a konsumentami. Istotną
rolą państwa jest ochrona konkurencji w funkcjonowaniu na rynku,
przeciwdziałaniu monopolom oraz zmowom cenowym. Przepisy prawa gospodarczego
obejmują też precyzyjne dziedziny i zasady funkcjonowania podmiotów z
poszczególnych branż, czego przykładem może być prawo telekomunikacyjne,
ubezpieczeniowe, czy prawo obrotu instrumentami finansowymi.